Dar Kanal (Lomber Spinal Stenoz): Belirtiler, Nedenler ve Güncel Tedavi Yaklaşımları

Yapılan bilimsel çalışmalar, dar kanalın günümüzde bel cerrahisinin en sık nedenlerinden biri olduğunu göstermektedir.

Dar kanal, tıp literatüründe lomber spinal stenoz olarak bilinen, omurilik kanalının daralması sonucu sinirlerin baskı altında kalmasıyla oluşan bir hastalıktır. Özellikle 50 yaş üzerindeki bireylerde sık görülür ve yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür.  Dar Kanal Belirtileri Dar kanal, sinsice ilerleyen ve zamanla şiddetlenen belirtilerle kendini gösterir: Bel ve bacak ağrısı Yürürken kısa mesafede durma ihtiyacı (nörojenik kladikasyo) Bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük Oturunca ya da öne eğilince rahatlama İleri vakalarda idrar ve dışkı kontrolünde sorun Bu belirtiler, omurilik ve sinir köklerinin baskı altında kaldığının en önemli göstergesidir. Dar Kanalın Nedenleri Dar kanal oluşumunun başlıca nedenleri şunlardır: Yaşlanmaya bağlı dejenerasyon: Omurga disklerinin yıpranması ve kemik çıkıntılar. Genetik yatkınlık: Doğuştan dar kanal yapısı. Omurga eğrilikleri (skolyoz) Travmalar ve kırıklar Dar Kanalda Tedavi Yöntemleri Dar kanal tedavisinde ilk basamak, ilaçlar, fizik tedavi ve egzersizler gibi konservatif yöntemlerdir. Ancak ilerleyen evrelerde cerrahi tedavi gündeme gelir. Dekompresyon Ameliyatı Dar kanal cerrahisinde en sık uygulanan yöntem dekompresyon ameliyatıdır. Bu işlemle omuriliğe ve sinirlere baskı yapan dokular çıkarılır, kanal genişletilir. Füzyon (Omurga Kaynaştırma) Bazı durumlarda cerrahlara göre dekompresyona füzyon (vidalama ile omurga sabitleme) eklenmesi düşünülür. Ancak bu konuda uzun süredir tartışmalar vardır. Güncel Bilimsel Kanıtlar 2022 yılında İsveç’te yapılan ve The Bone & Joint Journal’da yayımlanan Swedish Spinal Stenosis Study bu konuda önemli bulgular ortaya koymuştur: Sadece dekompresyon yapılan hastalarda, füzyon eklenenlere kıyasla daha az yeni dar kanal (stenoz) gelişti (%29’a karşı %47). Füzyon yapılanlarda özellikle komşu seviyelerde yeni dar kanal görülme riski belirgin şekilde yüksekti (%44’e karşı %17). Dekompresyon grubunda ise ameliyat edilen seviyede daralmanın tekrar etme oranı biraz daha yüksekti (%14’e karşı %4). Ancak genel sonuçlara bakıldığında, füzyon eklemenin hastalara ek bir avantaj sağlamadığı, hatta yeni sorunlara yol açabileceği görüldü. Sonuç ve Öneriler Dar kanal, orta ve ileri yaşta en sık görülen omurga hastalıklarından biridir. Bel ve bacak ağrısı, yürüyüş güçlüğü ve sinir basısına bağlı şikâyetler yaşam kalitesini ciddi şekilde bozar. Tedavide başlangıçta konservatif yöntemler tercih edilse de ileri evrede cerrahi gerekebilir. Güncel bilimsel kanıtlar, çoğu hasta için sadece dekompresyon ameliyatının yeterli olduğunu, füzyonun ise yeni dar kanal riskini artırabileceğini göstermektedir. Bu nedenle her hasta için tedavi planı kişiselleştirilmeli, gereksiz cerrahi girişimlerden kaçınılmalıdır.