Merkeziyetsiz Finans (DeFi) Nedir? Nasıl Çalışır?

Finans dünyası teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte büyük bir dönüşüm yaşıyor.

Geleneksel bankacılık sistemlerinde para transferinden kredi vermeye kadar pek çok işlem belirli kurum ve kuruluşların kontrolünde gerçekleştiriliyor. Artık merkeziyetsiz finans yani “DeFi” gibi yenilikçi sistemler bu otoriteler olmadan da finansal işlemlerin yapılabileceğini kanıtlıyor. Blok zinciri teknolojisiyle desteklenen DeFi finans dünyasında şeffaf, düşük maliyetli ve sınırsız erişim imkanı sunuyor. Peki bu sistem nasıl işliyor? Merkeziyetsiz finans nedir gibi soruların cevapları yazımızda. Merkeziyetsiz Finans (DeFi) Nedir? Adından da anlaşıldığı üzere merkeziyetsiz finans herhangi bir banka veya finans kuruluşuna ihtiyaç duymadan işleyen bir sistemdir. Blok zinciri teknolojisi üzerine kurulu olan bu sistem kullanıcıların doğrudan birbirleriyle finansal işlem yapabilmesine olanak tanır. Geleneksel sistemlerde para transferi için bir aracı kurum gerekiyorken DeFi’de işlemler akıllı kontratlar aracılığıyla otomatik olarak gerçekleşir. Kripto para dünyasının da temeli olan DeFi’nin en önemli özelliği şeffaflık ve güvenlik sunmasıdır. Tüm işlemler blok zincirine kaydedilir ve herkes tarafından görülebilir. Ayrıca merkezi bir otorite olmadığı için sistemin çökmesi veya tek bir noktadan manipüle edilmesi mümkün değildir. Bu da kullanıcılara, paraları üzerinde tam kontrol imkânı verir. Merkeziyetsiz Finans Nasıl Çalışır? DeFi’nin temelinde blok zinciri teknolojisi yatar. Blok zinciri işlemlerin şifrelenmiş bir şekilde kaydedildiği ve değiştirilemez olduğu bir veri tabanıdır. Bu sistem sayesinde, aracı kurumlara gerek kalmadan güvenli işlemler yapılabilir. Merkeziyetsiz finansın yapısı kripto para projelerinin de geliştirilmesini ve güçlenmesini sağlamıştır. Bitcoin, Ethereum ve Shiba coin gibi projelerin tamamı merkeziyetsiz sistemin işleyişiyle yükselmiştir. DeFi platformlarında işlemler, akıllı kontratlar ile yürütülür. Akıllı kontratlar, önceden belirlenmiş kurallara göre kendiliğinden çalışan dijital sözleşmelerdir. Örneğin, bir kredi sözleşmesinde belirli bir teminat karşılığında otomatik olarak fon sağlanır. Eğer kredi geri ödenmezse teminat akıllı kontrat tarafından otomatik olarak alacaklıya aktarılır. Merkeziyetsiz borsalar DeFi’nin en popüler uygulamalarından biridir. Bu borsalarda, kullanıcılar PEPE Coin Kaç TL gibi sorgularla işlem yaparak birbirleriyle kripto para takası yapabilir. Merkeziyetsiz borsalarda geleneksel borsalardan farklı olarak varlıklar bir aracı kuruma emanet edilmemektedir. İşlemler doğrudan cüzdanınız üzerinden gerçekleşir. Merkezi Finans ile DeFi Arasındaki Farklar Geleneksel finans sisteminde bir banka hesabı açmak için belirli belgeler sunmanız, kredi çekmek için kredi notunuzun kontrol edilmesi ve uluslararası para transferlerinde yüksek ücretler ödemeniz gerekir. Ayrıca bankaların çalışma saatleri dışında işlem yapamazsınız. DeFi ise bu sınırlamaları ortadan kaldırır. İnternet bağlantısı olan herkes, dünyanın herhangi bir yerinden, 7/24 finansal işlem yapabilir. Kredi almak için kredi notunuzun kontrol edilmesine gerek yoktur; bunun yerine, kripto varlıklarınızı teminat göstererek anında borçlanabilirsiniz. Üstelik, işlem ücretleri geleneksel bankacılık sistemine kıyasla çok daha düşüktür. Bir diğer önemli fark ise anonimlik seviyesidir. Geleneksel bankacılıkta tüm işlemleriniz kayıt altındayken, DeFi platformlarında kimliğinizi açıklamadan işlem yapabilirsiniz. Tabii bu durum, bazı riskleri de beraberinde getirir.