Anal Fissür

Anal fissür, makat (anüs) bölgesinde cilt dokusunda oluşan küçük yırtık ya da çatlaklara verilen isimdir.

Oldukça yaygın görülen bu rahatsızlık, özellikle dışkılama sırasında ve sonrasında şiddetli ağrıya neden olur. Genellikle zararsız gibi görünse de, anal fissür tedavi edilmediği takdirde kronikleşerek yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir. Halk arasında “makat çatlağı” olarak da bilinen anal fissür, her yaşta görülebilir; ancak özellikle genç yetişkinlerde ve kabızlık sorunu yaşayan bireylerde daha sık rastlanır. Anal Fissür Nedir? Anal fissür, anüsün iç kısmını çevreleyen deri tabakasında meydana gelen çizik ya da yırtılmalardır. Bu çatlak, dışkının geçişi sırasında gerilmenin artmasıyla oluşur. Yeni oluşmuş (akut) fissürler birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşebilirken, 6 haftadan uzun süren durumlar kronik anal fissür olarak değerlendirilir ve genellikle tıbbi müdahale gerektirir. Anal Fissür Neden Oluşur? Anal fissürün oluşumunda birden fazla neden rol oynar. En yaygın sebepler şunlardır: Kabızlık: Sert ve büyük dışkılar anüs çevresini zorlayarak çatlaklara yol açar. Uzun süren ishal: Sık dışkılama da aynı bölgeyi tahriş ederek fissüre neden olabilir. Aşırı ıkınma: Doğum sırasında ya da tuvalette fazla zorlanmak anal bölgeyi zedeleyebilir. Gebelik ve doğum: Özellikle normal doğum yapan kadınlarda anal fissür sık görülebilir. Makat bölgesinde travma: Sert temizlik, yabancı cisim kullanımı gibi etkenler de riski artırabilir. Nadir durumlarda, Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları veya enfeksiyonlar da anal fissür oluşumuna neden olabilir. Anal Fissür Belirtileri Nelerdir? Anal fissür hastalığının en belirgin belirtisi dışkılama sırasında ve sonrasında oluşan keskin, yanıcı ağrıdır. Bu ağrı, bazen dakikalar, bazen saatler sürebilir. Diğer belirtiler arasında: Makatta kanama: Genellikle parlak kırmızı renkte ve tuvalet kağıdında görülür. Yanma ve batma hissi: Dışkılama sonrası devam edebilir. Kaşıntı: Tahriş olan bölgedeki hassasiyetle birlikte oluşur. Makatta gözle görülebilen çatlak: Özellikle dış hemoroid ile karıştırılabilir. Bu belirtiler yaşandığında erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Çünkü zamanla fissür derinleşebilir ve kronik hale gelebilir. Anal Fissür Nasıl Teşhis Edilir? Teşhis genellikle hastanın şikayetlerini anlatması ve doktorun yaptığı fizik muayene ile konulur. Gerekli durumlarda anoskopi adı verilen basit bir görüntüleme yöntemiyle anüs içi daha ayrıntılı incelenebilir. Bu işlem kısa sürede ve lokal anestezi ile yapılabilir. Özellikle kronik vakalarda, altta yatan inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi nedenlerin araştırılması da gerekebilir. Anal Fissür Tedavisi Nasıl Yapılır? Anal fissür tedavisi, fissürün akut ya da kronik olmasına bağlı olarak planlanır. İlk olarak medikal (ilaçla) tedavi yöntemleri tercih edilir, ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. 1. İlaç Tedavisi ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri Lifli beslenme: Kabızlığı önlemek için meyve, sebze, tam tahıllı gıdalar tercih edilmelidir. Bol su içmek: Günde en az 2-2.5 litre su tüketimi dışkıyı yumuşatır. Sıcak su oturma banyoları: Günde 2-3 kez 10-15 dakika yapılması, spazmı azaltarak iyileşmeyi hızlandırır. Kremler ve fitiller: Bölgesel ağrı kesici, kas gevşetici ve yara iyileştirici kremler kullanılır. Botoks enjeksiyonu: Kronikleşmiş fissürlerde anüs çevresindeki kaslara botulinum toksin enjekte edilerek kasılmalar azaltılır. 2. Cerrahi Tedavi İlaç ve botoks tedavisine yanıt alınamayan, sık tekrarlayan kronik anal fissür vakalarında cerrahi yöntemler uygulanır. En yaygın cerrahi yöntem: Lateral internal sfinkterotomi: Anüs çevresindeki iç kasın küçük bir kısmı kesilerek basınç düşürülür ve yara iyileşmesi hızlandırılır. Bu yöntem oldukça etkili ve kalıcıdır. Ameliyat sonrası başarı oranı yüksektir; ancak geçici olarak dışkı kontrolünde zorluk gibi yan etkiler nadiren görülebilir. Anal Fissürden Korunmak İçin Ne Yapmalı? Anal fissür oluşumunu önlemek için şu önerilere dikkat edilmelidir: Lifli ve dengeli beslenin Tuvalet ihtiyacınızı ertelemeyin Tuvalette uzun süre oturmayın Bol su için Düzenli egzersiz yaparak bağırsak hareketlerini destekleyin Makat bölgesini nazikçe temizleyin Anal fissür, dışkılama sırasında şiddetli ağrı ve kanamayla kendini gösteren, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir sağlık problemidir. Ancak erken tanı ve doğru tedavi yöntemleriyle kısa sürede iyileşme mümkündür. Özellikle yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve gerekirse cerrahi müdahale ile hastalık kontrol altına alınabilir. Eğer siz de benzer şikayetler yaşıyorsanız, utanmadan ve gecikmeden bir genel cerrahi uzmanına başvurmanız sağlığınız açısından büyük önem taşır.